"KROK PO KROKU" Autorski program profilaktyki uzależnień

• Młodzież szkół średnich i gimnazjów.
• Rady Pedagogiczne.
• Rodzice.
• Samorządy Gmin i Miast.

Modułowa budowa programu umożliwia dostosowanie programu do potrzeb środowiska lokalnego.

Cel: wpływ na postawę uczestników programu wobec środków uzależniających poprzez oddziaływanie na emocje oraz sferę poznawczą. Przekaz informacji o procesie uzależniania się - tytułowe "Krok po kroku", przekaz informacji o konsekwencjach używania środków, ze szczególnym zwróceniem uwagi na eliminację z przekazu informacji mogących zachęcić potencjalnych użytkowników środków uzależniających.

Dobór treści i forma prezentacji programu jest podyktowany mechanizmami ochronnymi psychiki osób zagrożonych uzależnieniem, a w szczególności skłonnością tych osób do odrzucania niewygodnych informacji. Program eksponuje mechanizmy samooszukiwania się ("mnie to nie dotknie") i zrzucenia odpowiedzialności za swoje życie na innych ludzi jako przyczyny popadania w uzależnienie. Istotnym składnikiem treści programu jest wywołanie u odbiorców zmiany sposobu myślenia o uzależnieniach - z myślenia akcentującego rolę środka uzależniającego ("uzależnienie od...") do rozumienia uzależnienia jako procesu psychologicznego i próby identyfikacji czynników tego procesu we własnej psychice. Na tym tle przedstawiono także uzależnienie od alkoholu. Takie usytuowanie problematyki alkoholowej pozwala prowadzić z młodzieżą otwartą dyskusję nt. alkoholizmu. Program obejmuje informacje o AIDS.

Forma: spotkanie grupowe z wykorzystaniem środków aktorskich (odgrywane przez prowadzącego scenki), każdy uczestnik programu otrzymuje materiały. Po spotkaniu grupowym i zapoznaniu się z materiałami uczestnicy programu biorą udział w dyskusji, zadając pytania pisemnie (na kartkach). Materiały zawierają: broszurę "Krok po kroku", ulotkę o problematyce alkoholowej, przygotowaną specjalnie dla programu, wraz z informacjami o placówkach i organizacjach, gdzie uczestnik programu może się zwrócić o pomoc w sprawach uzależnień (narkomania, alkoholizm, współuzależnienie - grupy DDA, Al-ateen) w miejscu swojego zamieszkania.

Czas trwania: ok. 2-3 godz. dla młodzieży szkół średnich, ok. 1,5-2 godz. dla gimnazjalistów. Podane czasy są jedynie orientacyjne: rzeczywisty czas trwania jest zależny od przebiegu dyskusji.

Ewaluacja programu: możliwe zastosowanie schematu z posttestem mierzącym opinie o programie jego uczestników. Zdecydowanie preferuję jednak metodę sędziów kompetentnych (powołanych przez zleceniodawcę). Dla mnie najlepszą oceną jest atmosfera na sali i zaangażowanie uczestników w dyskusję. Z dotychczasowych doświadczeń w realizacji programu (ponad 20000 osób) wynika, że w dyskusji bierze udział ok. 1/3 uczestników. Podkreślić należy nikły odsetek pytań będących wygłupami, co wydaje się interesujące dla przyjętej metody prowadzenia dyskusji (kartki, zapewnienie anonimowości).

Cel: zapoznanie nauczycieli wszystkich typów szkół z zagadnieniami obejmującymi: typy środków uzależniających, rozpoznawanie działania środków, możliwości interwencji, proces uzależniania się, zagadnienia prawne, terapia uzależnień - placówki działające w mieście, profilaktyka uzależnień.
Forma: wykład uzupełniony dyskusją.
Czas trwania: 2 godziny.

Cel: zapoznanie uczestników z zagadnieniami obejmującymi: profilaktyka uzależnień, rozpoznawanie działania środków uzależniających, możliwości interwencji, proces uzależniania się, gdzie szukać pomocy - placówki działające w mieście.
Forma: wykład uzupełniony dyskusją.
Czas trwania: 1 godzina.

1. Realizacja programu przyczynia się do promowania działań miast i gmin wśród ich mieszkańców, program szczególną uwagę zwraca na informację o lokalnych placówkach pomocowych.
2. Konstrukcja programu umożliwia równoczesne dokonanie wieloczynnikowych badań epidemiologicznych określających rozpowszechnienie używania środków uzależniających przez młodzież w placówkach objętych programem, co daje podstawy do konstrukcji gminnych i miejskich programów profilaktycznych.
3. Na życzenie zleceniodawcy istnieje możliwość przeprowadzenia specjalistycznych szkoleń dla przedstawicieli różnych grup zawodowych zainteresowanych zagadnieniem narkomanii. Plan, zawartość tematyczna, opracowanie materiałów szkoleniowych jest każdorazowo uzgadniane ze zleceniodawcą.